Werkgroep Relatie Jodendom Christendom
De interdisciplinaire werkgroep 'Relatie Jodendom Christendom' (RJC) onderzoekt de betekenis van de relatie van het christendom met het jodendom in verleden en heden.
Deze relatie raakt de theologie in haar geheel en heeft derhalve een interdisciplinair karakter. De aandacht gaat uit naar het ontstaan van het christendom in de joodse bedding, naar de geschiedenis van de verhouding tussen jodendom en christendom en hun uiteengaan. Daarnaast bestudeert RJC de actuele verhouding tussen jodendom en christendom en de betekenis daarvan voor de katholieke theologiebeoefening.
Ontstaansgeschiedenis
De RJC ontstond in de tachtiger jaren aan de toenmalige Katholieke Theologische Universiteit Amsterdam die later met de Katholieke Theologische Universiteit in Utrecht fuseerde. In de vroege fase waren o.m. Harm van Grol, Leo Bakker, Yehuda Aschkenasy en de Duitse theoloog Heinz Kremers hierbij betrokken. Marcel Poorthuis heeft het project vanaf 1992 vanuit Utrecht voortgezet en de activiteiten in de daarop volgende jaren verbreed.
Jewish Christian Perspectives: Congressen en publicaties
Een van de projecten is de wetenschappelijke serie Jewish and Christian Perspectives (JCP), bij Uitgeverij Brill. Inmiddels zijn er meer dan 35 titels verschenen in deze serie die het gebied van bijbel tot heden beslaat. Een groot gedeelte van de serie bestaat uit publicaties die voortkomen uit conferenties gehouden in het kader van de vroege RJC en JCP. De vier samenwerkende instellingen nemen afwisselend de organisatie van de conferenties op zich. Deze tweejaarlijkse conferenties richten zich op onderwerpen als heiligheid, heilige personen, verhalen vertellen, heilige ruimtes, telkens bekeken vanuit de verschillende religieuze tradities en wetenschappelijke perspectieven. Het spanningsveld tussen traditie en moderniteit komt eveneens aan de orde.
Mei 2022 werd aan de TST in Utrecht het negende congres gehouden: Memory: In search of Lost Time. Over de rol van herinnering in de wederzijdse religieuze tradities van Jodendom en Christendom. Zo’n 25 theologen en onderzoekers uit binnen- en buitenland kwamen gedurende vier dagen bijeen om over memory met elkaar van gedachten te wisselen in lezingen en de discussies hierover. De bijdragen zullen wederom in de JCP-serie verschijnen. De volgende conferentie zal gaan over spel in al zijn facetten: taalspel, de mens als homo ludens, spel als wereldsymbool, liturgie als spel; kinderen in de oudheid en in de moderniteit etc.
Onderzoeksprojecten
Een van de onderzoeksprojecten waaraan ook onderzoekers van RJC participeerden in de afgelopen jaren is het parabelproject, een samenwerkingsproject tussen de Universiteit Utrecht (dr. Eric Ottenheijm), de PtHU (dr. Annette Merz en dr. Lieve Teugels) en de Universiteit Tilburg (TST, o.m. dr. Martijn Stoutjesdijk), waarbij parabels uit het vroege christendom en het vroeg-rabbijnse Jodendom werden bestudeerd om zo meer te weten te komen over de ontwikkeling van beide godsdiensten. Een (NWO) project waar verschillende promovendi aan werkten en dat al diverse publicaties opleverde.
Geestelijke verzorging en onderwijs
Door de multiculturele context waarin geestelijke verzorgers en ook pastores en docenten komen te werken is het van belang de relevantie van het Jodendom vandaag de dag in al zijn facetten voor het voetlicht te brengen. Hierbij zijn voor onderwijs en onderzoek met name thema’s van belang als: rituelen en gebruiken rond ziekenbezoek, wel of niet “de waarheid” spreken aan het ziekbed, rouwrituelen en medisch ethische vraagstukken belicht vanuit de eeuwenoude maar tot vandaag de dag doorgaande rabbijnse literatuur.